Unutulmayanlar









HALIT PASA



"O cephede en önde ayakta savasirdi...




Ona kursun islemezdi, O cepheden gelince, yapincasini silkeler,




üzerine takilan mermi çekirdeklerini dökerdi"




Moskova anlasmasina uyarak, birliklerimizin çekilmesi istendiginde Halit Pasa, Ahiska'nin Misaki Milli sinirlarimiz içinde oldugunu, 1878 den önce de durumun böyle oldugunu direterek; Misaki Milli'nin 1. ve 2. maddelerine göre Halk oylamasi önerisinde bulunmus . Karsi taraf bu hakli teklife evet demek zorunda kalmistir. Oylamanin Badele (Türkgözü) köyünde yapilmasini bizim icin daha uygun bularak, oylama burada yapilmisti. Bu oylamaya Ahiska'yi temsil edenlerle, Posof halkini temsil edenler katilmisti. Bizim oylamaya katilanlarin basinda o zaman Tegmen oldugu tahmin edilen Fahri belen (sonradan Pasa olmustur) bulunuyor. Oylamada önce Ahiska temsilcilerine soruluyor. Onlar; zenginliginden bahsiyle Rusya'yi istediklerini söylüyorlar. Bizim temsilcilerimize sorulacagi zaman, ALtun Hoca bir sepetin üzerine çikarak "Biz Türküz, Müslümaniz. Biz Posof'lu olarak Türk'ü istiyoruz" diye bagirarak beyana bulunuyor. Bunun üzerine, Halit Pasa'nin Ahiska'yi hudutlarimiza dahil etme arzusu bitmis oluyor. Böylece de bugünkü hudutlarimiz, halk oylamasiyla belirlenmis oluyor. Her olay; Tatli ve aci bir takim anilar birakarak gider. Olaylar gider, hatiralar kalir. Kurtulus savasimiz, bilhassa Posof'ya "Gürcü harbi" olarak dimaglara oturmus olan 22 aylik mücadelemiz bir sürü anilar birakmistir. Bunlarin en tatlisi ve hürmete layik olani; Halit Pasa gibi yigit, imanli ve vatanperver bir pasanin Posof'lunun hakli mücadelesine elindeki askeriyle ve bizzat arka çikmasidir. Halit Pasa'nin askeri Sahsiyetini, Tarihler saygiyla belirlemistir.




Posof'un Varzna (Demirdöven) köyünden, palabiyik sülalesinden, Dursun oglu ömer Sanli, Gürcü HArbi hatiralarinda derki; Ben birinci Milis teskilinde, Server beg'in tayin ettigi bes, on sivil subay, çavuslarin emrinde toplanarak, kimimiz tüfekli, kimimiz kamali, kimimiz dirgenli olarak Gürcülerin üzerine yürudük. Onlari Vale'de bozguna ugrattiktan sonra ben, Sabanibel Dagini asarak Azgur üzerine giden Milis kuvvetlerle birlikte gittim. Azgur yakinlarindaki çatismamiza, bir Subay'in sirtinda yapinca'si ile ates hattinda ayak üstünde gezdigini gördum. Çatisma bittikten sonra askerlere sordum bu kimdir diye? Onlar da: "Bu Halit Pasa'dir, O her zaman böyledir." Ona kursun islemez dediler. Askeri ve Milis Askerleri (bizleri) toplayip nasihat etti. Bilhassa; Talan'a, kadina el sürmememizi SIKI SIKI tembih etti. Hatta toplanmis ganimetleri toplattirarak yaktirdi. Server Bey araciligi ile yapilan anlasmadan sonra dönüp geldik. Ben asker oldum. Erzurum'da egitimimizi tamaladiktan sonra, Bati cephesine gittik.




Posof'un Özbasi köyünden, Ömer oglu Rasim Erdem efendi, Gürcü Harbi hatiralarini anlatirken; Halkin Gürcüler ile savasmak için, yediden yetmise, seferber oldugunu, hatta 15-16 yasindakilerin bile görünmeden cepheye kostuklarini, fakat subaylarin bunlari yakalayarak geri gönderdiklerini, onlarin da , ekmek getirdiklerini bahane ederek, her firsatta tekrar düsmana saldirdiklarini heyacanla anlatirken, arada bir Halit Pasa'nin adini anmaktan kendini alamiyor, büyük bir hayranlikla, Onun cepheden gelince, yapincasini silkeler, üzerine takilan mermi çekirdeklerini dökerdi. Pasa'nin en titiz oldugu is; hirsizlik ve kadinlara, ihtiyarlara hakaretti. Bunlari yapanlari affetmez vururdu. Aslinda çok dindar ve merhametli bir adamdi derdi. BU hatiralar gösteriyorki; Halit Pasa, Posof halki gözünde, Evliyalasmis. O nun adinin anildigi yerde herkeste bir saygi duygusu kabarir




(kaynak: Posof "Her Yönüyle" - F.Bayraktaroglu)




SEHIT EFSEL BEG




Eski ahiska kaymakami ingus'lu gudaoglu mehmet beg in hemserisi olan Efsel (üstegmen efsel)beg, hursut beg ile birlikte ahiskadan çikarak posof üzerinden , göleye gitmek ve bu arada halk nabzini yoklamak üzeredir. Gürcü askerlerinin basinda olan acarali komutan , dugur daki akrabalari olan beg ve sözünün geçtiklerini hatira bogarak, Efsel beg in yakalanmasini ister.




Efsel beg dugur a geldiginde beg bunu konagina alir. Adamlarina, burdan kaçarsa vurun emrini verir. Efsel beg, bakar ki gürcüler kirmizi toprak ve bükler mevkiinden dugur a dogru geliyor çikip savunmak ister kapinin kilitli oldugunu anlayinca, durumun ciddiyetini kavrar ve kurtulmak için binanin ikinci katindan asagiya atlar üzerine açilan atesle oldugu yerde sehit düser.(nisan 1919) O tarihte elbisesiyle birlikte kaya basi mevkiindeki mezarliga defnedilmistir.




Arkasindan gelen yüzbasi hursit beg, hemen efsel beg i sorar. meseleyi ögrenince; onun vuruldurduguna kanaat getirdigi sakir beg,oglu ahmet ile oglu abbas beg i çagirtarak yanina alip götürür. Arkasindan ricaci ve para teklifçileri gönderilir isede, hursit beg bunlarin hiç birisine aldirmadan, asagi cacun(dogrular) köyünün güney indeki derede vurarak öldürür. oradan o aksam demirdöven köyünde molla aliye misafir olduktan sonra göleye hareket eder. allah onlardan razi olsun.




Yapila gürcü saldirisinda yukarida anlatmaya çalisildigi sekilde sehit edilen üstegmen Efsel beg, o tarihte kayabasi mevkiindeki halk mezarligina defnedilir. 1940 yilinda,bu mezarliktan araba yolu açilirken, Efsel beg'in mezarinda sürümeden durdugu görülür.Elbisesinden ve cebindeki defterinden,süphesis olarak taninan,efsel beg'in cesedi oradan alinarak bugünkü yerine nakledilir. sonradan mezar tasinda Ögretmen muhittin ATALAY'in yazdigi su siir, oyma olarak yazilir:




Kapanan gözlerindir




Gökte gülen yildizlar




Varligin içimizde kalbimiz sana mezar




Özkaninla suladin yurdun topragini




Öç aldi düsmandan yattigin kayabasi




Diril savas gününden heybetinle gene gel




Ey Kafkasin öz oglu sanli kahraman EFSEL...




(kaynak: Posof "Her Yönüyle" - F.Bayraktaroglu)




POSOF'LU SEHIT HATICE




Nisan ayinin ordalarinda 1919tarihinde,gürcüler Türkgözü,armutveren köylerine dolmaya vede olunmadik rezaletler islemeye baslayinca,Yetiskin kiz (tahminen 21 yaslarinda) oldugu için böyle bir rezaleti görmeme niyetiyle köyden çikarak tahminen 8-10 Km lik kestirmeden taslik,kayalik ve ormanlik alanlardan asarak, yanindakilerbirlikte Taskiran köyüne gelmis.Orda akrabasi olan,Kabahocagil den sabanoglu mevlüt(BILMIS) efendigile misafir olmus.




Gürcü askerleri,göze gelen kiz ve kadinlari toplayip,götürmeye baslayinca,Hatice yide götürmek için zorlarlar;Hatice Hanim kusaginda sakladigi kamayi çikararak önce birisinin kalbine saplayip gebertir.Ikinci hamlesinde, diger gürcü askerini boynundan yaralar. (Yaralanan köyün 1Km kadar batisindaki dereye kadar gider ve orada geberir.) Saglam kalan seref ve insanliktan nasipsiz gürcü askerleri kendi akibetinden korkarak geri çekilip, Hatice Hanima ates eder ve oldugu yerde sehit düser.




Sehit düstügü yer; Caminin güneyindeki kabahocagilin harmandir. Oradan alarak gözyaslari döke döke bugunkü mezarina defnederler. Hatice Hanimin sehit düsmeden 5 dakika önce haykirarak söyledigi su sözler halen posof semalarinda, ilahi yankilar halinde yasamaktadir. düsman askerinin önünden kaçarak can kurtarmaya çalisan kadinlara söyle demis: "Kaçmayin analar, kaçmayin bacilar. Düsmandan kaçmakla namus kurtarilmaz. Namusunuzu ve de çelinizi çocugunuzu korumak istiyorsaniz, sizde erleriniz gibi savasin bu namussuzlarla. Din, Memleket, Namus ugruna ölen sehit, kalan gazidir. Onlarin ellerinde silahlari varsa, bizimde gögsümüzde imanimiz vardir." diyerek gerçektende imandolu gögsünü,düsmaninin her türlü güçlülügüne ragmen, namusuna siper ederek sehit olmus. O aci ile üzerine yürüyen halkin önünden kaçan Gürcü askeri, kayip olmus gitmis. O gün bu gün, zaman zaman mezarinin basinda mumlar yandigini söyleyen cevre halki, SEHIT HATICE mezarina saygi duymaktadir. 18 köyün geçiç yolu üzerindeki mezar; bir mezardan ziyade, çevre halkinin ilahi bir varligi gibidir. Analar kizlarini bu mezari göstererek ögütlerler.




Taskiran köyünde Orman muhafaza memurlugu yapan Kazim adindaki sahis, bir gün ormandan gelirken üzerinde mumlar yanan bir mezar görür. Gece mezarin üzerine isaret koyar. Sabahtan köy halkina sorarak, mezarin kime ait oldugunu ögrenir Kendi parasiyla, yontma tas ile halen mevcut mezari yaptirir. Hatice bacimiz; tüm kadinlara,kizlara vede insanlik alemine sehit olunabilecek manevi unsurlardan birininde NAMUS oldugunu göstermistir.




(kaynak: Posof "Her Yönüyle" - F.Bayraktaroglu)


Her Hakkı Saklıdır. ©2004- 2005 Asikzülali.com: Tikla








Kostenloser Counter und Suchmaschinenoptimierung

anasayfa