SEHiTLER

SEHIT EFSEL BEG

Eski ahiska kaymakami ingus'lu gudaoglu mehmet beg in hemserisi olan Efsel (üstegmen efsel)beg, hursut beg ile birlikte ahiskadan çikarak posof üzerinden , göleye gitmek ve bu arada halk nabzini yoklamak üzeredir. Gürcü askerlerinin basinda olan acarali komutan , dugur daki akrabalari olan beg ve sözünün geçtiklerini hatira bogarak, Efsel beg in yakalanmasini ister.

Efsel beg dugur a geldiginde beg bunu konagina alir. Adamlarina, burdan kaçarsa vurun emrini verir. Efsel beg, bakar ki gürcüler kirmizi toprak ve bükler mevkiinden dugur a dogru geliyor çikip savunmak ister kapinin kilitli oldugunu anlayinca, durumun ciddiyetini kavrar ve kurtulmak için binanin ikinci katindan asagiya atlar üzerine açilan atesle oldugu yerde sehit düser.(nisan 1919) O tarihte elbisesiyle birlikte kaya basi mevkiindeki mezarliga defnedilmistir.

Arkasindan gelen yüzbasi hursit beg, hemen efsel beg i sorar. meseleyi ögrenince; onun vuruldurduguna kanaat getirdigi sakir beg,oglu ahmet ile oglu abbas beg i çagirtarak yanina alip götürür. Arkasindan ricaci ve para teklifçileri gönderilir isede, hursit beg bunlarin hiç birisine aldirmadan, asagi cacun(dogrular) köyünün güney indeki derede vurarak öldürür. oradan o aksam demirdöven köyünde molla aliye misafir olduktan sonra göleye hareket eder. allah onlardan razi olsun.

Yapila gürcü saldirisinda yukarida anlatmaya çalisildigi sekilde sehit edilen üstegmen Efsel beg, o tarihte kayabasi mevkiindeki halk mezarligina defnedilir. 1940 yilinda,bu mezarliktan araba yolu açilirken, Efsel beg'in mezarinda sürümeden durdugu görülür.Elbisesinden ve cebindeki defterinden,süphesis olarak taninan,efsel beg'in cesedi oradan alinarak bugünkü yerine nakledilir. sonradan mezar tasinda Ögretmen muhittin ATALAY'in yazdigi su siir, oyma olarak yazilir:

Kapanan gözlerindir

Gökte gülen yildizlar

Varligin içimizde kalbimiz sana mezar

Özkaninla suladin yurdun topragini

Öç aldi düsmandan yattigin kayabasi

Diril savas gününden heybetinle gene gel

Ey Kafkasin öz oglu sanli kahraman EFSEL...

(kaynak: Posof "Her Yönüyle" - F.Bayraktaroglu)

POSOF'LU SEHIT HATICE

Nisan ayinin ordalarinda 1919tarihinde,gürcüler Türkgözü,armutveren köylerine dolmaya vede olunmadik rezaletler islemeye baslayinca,Yetiskin kiz (tahminen 21 yaslarinda) oldugu için böyle bir rezaleti görmeme niyetiyle köyden çikarak tahminen 8-10 Km lik kestirmeden taslik,kayalik ve ormanlik alanlardan asarak, yanindakilerbirlikte Taskiran köyüne gelmis.Orda akrabasi olan,Kabahocagil den sabanoglu mevlüt(BILMIS) efendigile misafir olmus.

Gürcü askerleri,göze gelen kiz ve kadinlari toplayip,götürmeye baslayinca,Hatice yide götürmek için zorlarlar;Hatice Hanim kusaginda sakladigi kamayi çikararak önce birisinin kalbine saplayip gebertir.Ikinci hamlesinde, diger gürcü askerini boynundan yaralar. (Yaralanan köyün 1Km kadar batisindaki dereye kadar gider ve orada geberir.) Saglam kalan seref ve insanliktan nasipsiz gürcü askerleri kendi akibetinden korkarak geri çekilip, Hatice Hanima ates eder ve oldugu yerde sehit düser.

Sehit düstügü yer; Caminin güneyindeki kabahocagilin harmandir. Oradan alarak gözyaslari döke döke bugunkü mezarina defnederler. Hatice Hanimin sehit düsmeden 5 dakika önce haykirarak söyledigi su sözler halen posof semalarinda, ilahi yankilar halinde yasamaktadir. düsman askerinin önünden kaçarak can kurtarmaya çalisan kadinlara söyle demis: "Kaçmayin analar, kaçmayin bacilar. Düsmandan kaçmakla namus kurtarilmaz. Namusunuzu ve de çelinizi çocugunuzu korumak istiyorsaniz, sizde erleriniz gibi savasin bu namussuzlarla. Din, Memleket, Namus ugruna ölen sehit, kalan gazidir. Onlarin ellerinde silahlari varsa, bizimde gögsümüzde imanimiz vardir." diyerek gerçektende imandolu gögsünü,düsmaninin her türlü güçlülügüne ragmen, namusuna siper ederek sehit olmus. O aci ile üzerine yürüyen halkin önünden kaçan Gürcü askeri, kayip olmus gitmis. O gün bu gün, zaman zaman mezarinin basinda mumlar yandigini söyleyen cevre halki, SEHIT HATICE mezarina saygi duymaktadir. 18 köyün geçiç yolu üzerindeki mezar; bir mezardan ziyade, çevre halkinin ilahi bir varligi gibidir. Analar kizlarini bu mezari göstererek ögütlerler.

Taskiran köyünde Orman muhafaza memurlugu yapan Kazim adindaki sahis, bir gün ormandan gelirken üzerinde mumlar yanan bir mezar görür. Gece mezarin üzerine isaret koyar. Sabahtan köy halkina sorarak, mezarin kime ait oldugunu ögrenir Kendi parasiyla, yontma tas ile halen mevcut mezari yaptirir. Hatice bacimiz; tüm kadinlara,kizlara vede insanlik alemine sehit olunabilecek manevi unsurlardan birininde NAMUS oldugunu göstermistir.

(kaynak: Posof "Her Yönüyle" - F.Bayraktaroglu)